مریخ

مجله دلتا

یکشنبه ۰۹ اردیبهشت ۰۳

سفر به مریخ چگونه اتفاق افتاد؟!!

۴۹۴ بازديد

هم کره ماه و هم مریخ به عنوان سکونت‌گاه‌های بالقوه برای انسان‌ها پرهزینه هستند و مخاطراتی چون فرود در مناطق با جاذبه سنگین را به همراه دارند.

کاوشگر مریخی ناسا به نام «استقامت»، پس از سفری چند ماهه بر روی سطح سیاره مریخ، موسوم به سیاره سرخ فرود آمد. این کاوشگر به یک ایستگاه هواشناسی، ۱۹ دوربین و دو میکروفن نیز مجهز بود که با کمک آنها توانست تصاویر دقیق‌تری ضبط کند. در نوشتار سفر به مریخ با مجله دلتا همراه ما باشید.

فرود کاوشگر ناسا بر روی مریخ

به گفته سازمان ملی هوانوردی و فضایی آمریکا یا «ناسا»، مریخ‌نورد «استقامت» پنجشنبه ساعت ۳:۵۵ دقیقه به وقت شرق آمریکا با سرعتی نزدیک به  ۱۹ هزار کیلومتر وارد جو مریخ شد و عملیات فرود بر این‌ سیاره را آغاز کرد. این کاوشگر اکنون حدود ۶۰۰ هزار کیلومتر با کره مریخ فاصله دارد.

سفر به مریخ

نقطه فرود این کاوشگر که بستر یک دریاچه و دلتای خشک شده بود که در تحقیقات دانشمندان برای شناخت سیاره مریخ اهمیت فراوانی داشت، اما در عین حال به دلیل ناهمواری‌های سطح آن برای فرود یک کاوشگر، نقطه دشواری بود. هدف اصلی از سفر به مریخ تحقیق در مورد ارگانیسم‌های میکروبی است. احتمالا حدود سه میلیارد سال پیش، وقتی مریخ گرم‌تر و به دلیل وجود آب قابل زیست بود، موجودات در این سیاره زندگی می‌کردند.

نتیجه این ماموریت فرود در مریخ، در طرح‌های اکتشافی ناسا نقش مهمی داشت. هدف اصلی تمامی این ماموریت‌ها کشف نشانه‌های حیات در مریخ و بررسی امکان اعزام فضانوردان به آن سیاره است. کاوشگر «پِرسیویرَنس» حامل تجهیزات جدید و پیشرفته‌ای از جمله: یک هلی‌کوپتر بسیار کوچک و دستگاه دیگری که بتواند دی‌اکسیدکربن موجود در جو مریخ را به اکسیژن خالص تبدیل کند، بود.

با توجه به اینکه تماس رادیویی از مریخ تا زمین حدود ۱۱ دقیقه طول می‌کشد، کنترل فرود کاوشگر از مرکز ماموریت فضایی در زمین امکانپذیر نبود. این مریخ‌نورد پس از هفت ماه و‌ طی ۴۷۰ میلیون کیلومتر بر سطح کره مریخ، در دهانه «جیزرو» که یک دلتای باستانی در سطح مریخ است، فرود آمد.

پیشنهاد مطالعه: مطلب حقایقی جالب در مورد فضا را در مجله دلتا بخوانید.

با مجله دانستنی دلتا همراه باشید

 

کشف دهانه سه گانه جدید در مریخ

۵۵۹ بازديد

مریخ در عمر ۴.۶ میلیارد ساله خود با سیارک‌ها و دنباله‌دارهای زیادی برخورد کرده و اخیرا یک دهانه سه‌گانه جدید در مریخ کشف شده است.

دهانه سه گانه جدید در مریخ

روی سطح مریخ بیش از ۴۳ هزار دهانه با ابعاد بزرگ‌تر از ۵ کیلومتر به چشم می‌خورد و برخی از مناطق باستانی با ضربات بیشتری مواجه شده‌اند. در ارتفاعات باستانی این سیاره سرخ به نام «Noachis Terra» که نزدیک به ۴ میلیارد سال پیش برخوردهای سهمگینی را تجربه کرده، اخترشناسان یک دهانه سه گانه پیدا کرده‌اند که از سه حوضه تشکیل شده و با یکدیگر تداخل دارند. در ادامه این مطلب از مجله دلتا درباره این دهانه سه گانه جدید در مریخ می‌خوانید.

کشف دهانه سه گانه جدید در مریخ توسط ناسا

این دهانه نسبت به سایر دهانه‌ها ابعاد نسبتا کوچکتری دارد به گونه‌ای که ابعاد کوچکترین و بزرگترین آن‌ها به ترتیب به ۲۸ و ۴۵ کیلومتر می‌رسد. پهنای برخی از دهانه‌های موجود در این منطقه به ۱۴۰ کیلومتر می‌رسد. در حال حاضر نمی‌دانیم این دهانه چگونه شکل گرفته و شاید یک برخورد مسئول چنین موضوعی باشد.

محققان به این موضوع اشاره می‌کنند که شاید این جسم پیش از برخورد با سطح مریخ به سه قطعه تقسیم شده. دهانه‌های دوگانه و سه‌گانه غیرمعمول هستند، اما برای اولین بار با چنین دهانه‌هایی روبه‌رو نمی‌شویم و در گذشته شاهد وجود آن‌ها روی مریخ و زمین بوده‌ایم، هرچند تمام آن‌ها به یک شکل ایجاد نشده‌اند.
اخترشناسان در سال ۲۰۱۵ موفق به شناسایی یک دهانه سه گانه جدید در مریخ در «Elysium Planitia» شدند که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید. در آن زمان دانشمندان اعلام کردند که چنین دهانه‌ای می‌تواند نتیجه برخورد یک سیارک باشد که با ورود به اتمسفر، شکسته یا اینکه یک سیارک کوچک‌تر در حال چرخش دور یک جفت باینری بزرگتر باعث ایجاد آن شده است.
کشف دهانه سه گانه جدید در مریخ

برخی محققان از این موضوع خبر می‌دهند که دهانه‌های دوگانه به علت سیارک‌های دوگانه ایجاد شده‌اند یا اینکه یک جسم سنگی در تماس با سطح باعث شکل‌گیری این دهانه‌ها شده‌اند. تصور می‌شود که تنها حدود ۲ درصد از کل سیارک‌ها دارای دو یا چندین بدنه باشند که البته به معنای آن نیست که نمی‌توانند روی سطح سیاره‌ها تاثیر بگذارند.

در صورتی که این جسم ۴ میلیارد سال پیش با ورود به اتمسفر مریخ به سه قطعه تقسیم شده باشد، یعنی این سیاره سرخ در گذشته اتمسفر سخت‌تری نسبت به امروز داشته و می‌تواند نشان‌دهنده رطوبت و گرما نیز باشد.

پیشنهاد مطالعه: برای مطالعه بیشتر مطلب «ناسا در آستانه راه‌اندازی اولین شبکه هواشناسی روی مریخ است» را بخوانید.

استخراج مواد معدنی ماه و مریخ با کمک باکتری‌ها

۵۶۹ بازديد
ناسا همواره تمام تلاش خود را انجام داده است تا ماموریت‌هایش را تا حد ممکن استریل سازد، اما نتیجۀ یک تحقیق جدید نشان می‌دهد که ارسال برخی باکتری‌ها به فضا می‌تواند مفید باشد.
استخراج مواد معدنی

یک پژوهش جدید، نشان می‌دهد که باکتری‌های زمینی می‌توانند به استخراج مواد معدنی ماه و مریخ کمک کنند. این تحقیق که بر اساس آزمایشات انجام شده در ایستگاه فضایی بین‌المللی انجام شده، نشان می‌دهد که یک باکتری خاص به نام Sphingomonas desiccabilis برای استخراج عناصر کمیاب زمینی از سنگ «بازالت»، استفاده می‌کند. در ادامه این مطلب از مجله دلتا درباره این پژوهش جدید بخوانید.

استخراج مواد معدنی ماه و مریخ

بازالت نوعی سنگ آتشفشانی است که به عنوان آنالوگ برای آنچه ممکن است در ماه و مریخ یافت شود، استفاده می‌شود. همچنین این مطالعه نشان داد که این باکتری‌ها می‌تواند این کار را در شرایط گرانش استاندارد زمین، میکروگرانش و گرانشی که شرایط مریخ را تقلید می‌کند، انجام دهد؛ این خبر مهمی برای محققان است و می‌تواند نشانه همکاری میان انسان و باکتری در جریان کاوش‌های بعدی در فضا باشد.

به طور معمول ناسا و دیگر سازمان‌های فضایی هر تلاشی برای جلوگیری از انتقال باکتری به فضا انجام می‌دهند. ایده این است که آن‌ها نمی‌خواهند به طور تصادفی جهان دیگری را درگیر حیات کنند، زیرا بعدا می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند. محققان خاطر نشان کردند، اگر سرانجام مأموریت‌های خدمه‌دار و یا کاوشگرهای پیشرفته‌ای را به مکانی مانند مریخ ارسال کنیم و بعد باکتری‌ها را در آنجا کشف کنیم، ممکن است باکتری‌های زمینی را که خود ارسال کرده‌ایم با حیات واقعی در مریخ اشتباه بگیریم.

استخراج مواد معدنی ماه و مریخ با کمک باکتری ها

آن‌ها افزودند: با این حال این مسئله را نمی‌توان نادیده گرفت که باکتری‌ها توانایی انجام موارد کاملاً باورنکردنی را دارند؛ پیش از این بحث استفاده از باکتری‌ها را به عنوان منبع غذایی یا تولید مواد غذایی برای مأموریت‌های طولانی مدت در مکان‌هایی مانند مریخ مطرح کرده‌ایم. اکنون، به نظر می‌رسد باکتری‌ها می‌توانند به ما کمک کنند تا از موادی که در آن سیارات پیدا می‌کنیم، نهایت استفاده را ببریم.

“چارلز کاکل”، نویسنده اصلی این مطالعه، در بیانیه‌ای گفت: آزمایش‌های ما از امکان علمی و فنی استخراج عناصر بیولوژیکی در سراسر منظومه شمسی پشتیبانی می‌کند. برای مثال حفاری رباتیک در منطقه Oceanus Procellarum ماه که دارای سنگ‌هایی با غلظت بالا از عناصر کمیاب زمینی است، می‌تواند برای توسعه علمی و اقتصادی بشر در ورای زمین کمک کننده باشد.

وی افزود: ماموریت‌های آرتمیس ناسا به ماه به زودی انجام می‌شوند و با مأموریت‌های خدمه‌ای که در آن برنامه گنجانده شده‌اند، انسان‌ها وقت کافی برای بررسی مواد پوشاننده سطح ماه خواهند داشت. در آن مرحله، ممکن است موضوعات بیشتری در مورد اینکه چگونه باکتری‌ها می‌توانند زمینه را برای یک حیات پایدار در فضا هموار کنند، بیاموزیم.

بیشتر بخوانید: برای مطالعه بیشتر مطلب «استخراج مواد معدنی ماه و مریخ با کمک باکتری‌ها» را بخوانید.

سفر سه ماهه به مریخ با موتور هسته ای جدید

۵۶۳ بازديد
یک شرکت آمریکایی پیشرانه حرارتی هسته‌ای جدیدی طراحی کرده که می‌تواند مدت زمان سفر به مریخ را به سه ماه کاهش دهد.

شرکت Ultra Safe Nuclear Technologies طرح مفهومی پیشرانه حرارتی هسته‌ای (NTP) جدید خود را تحویل ناسا داد. به گفته سازنده این طرح نسبت به طرح‌های قبلی ایمن‌تر و مطمئن‌تر بوده و بازدهی بسیار بیشتری در مقایسه با راکت‌های شیمیایی دارد و می‌تواند مدت زمان سفرهای فضایی را به طور چشمگیری کاهش دهد. در ادامه این مطلب از مجله دلتا درباره این موتور هسته ای جدید بخوانید.

موتور هسته ای مریخ

USNC-Tech می‌گوید طرح پیشرانه حرارتی هسته‌ای جدید این شرکت در مقایسه با طرح‌های مشابه قبلی ایمن‌تر بوده و دو برابر بیشتر از راکت‌های شیمیایی تکانه ویژه (Specific Impulse) تولید می‌کند. تکانه ویژه معیاری برای اندازه‌گیری بهره‌وری راکت‌هاست.

شرکت یاد شده از سوخت FCM برای تأمین انرژی مورد نیاز رآکتور موتور هسته ای استفاده کرده است. این سوخت مبتنی بر اورانیوم با غنی‌سازی کم و درجه خلوص بالا (HALEU) بوده و میزان غنی‌سازی آن بین ۵ تا ۲۰ درصد، یعنی بیشتر از رآکتورهای اتمی و کمتر از رآکتورهای دریایی است. این سوخت سپس به شکل ذراتی با پوشش کاربید زیرکونیوم (ZrC) مورد استفاده قرار می‌گیرد.

USNC-Tech می‌گوید این سوخت دوام بسیار بیشتری نسبت به سوخت‌های هسته‌ای فعلی داشته و در دماهای بسیار بالا قابل استفاده است. این سوخت طرح رآکتورها را ایمن‌تر کرده و دستیابی به نیروی پیشرانه و تکانه ویژه بیشتر را امکان پذیر می‌کند که تا پیش از این فقط توسط اورانیوم با غنی‌سازی زیاد قابل دستیابی بوده است. علاوه بر این، چنین سوختی را می‌توان با فناوری‌های فعلی تولید کرد.

این طرح مفهومی جدید در صورت تبدیل شدن به موتور هسته ای ، مدت زمان سفر به اعماق فضا را به طور قابل توجهی کاهش خواهد داد و برای مثال سفر به مریخ در مدت زمان تنها ۳ ماه امکان پذیر خواهد شد. شرکت USNC-Tech این طرح را علاوه بر ناسا و وزارت دفاع آمریکا، برای بخش خصوصی نیز در نظر گرفته و این یعنی احتمالاً سفرهای فضایی سرنشین دار به مقاصدی فراتر از مریخ امکان پذیر خواهد شد.

بیشتر بخوانید: برای مطالعه بیشتر مطلب «رکورد ۳۸۲ کیلومتر بر ساعت برای قطار سریع‌السیر ژاپن» را بخوانید.

۷ نکته و حقیقت جالب در مورد سیاره مریخ

۵۶۱ بازديد

سیاره مریخ چهارمین سیاره نزدیک به خورشید و دومین سیاره کوچک در منظومه شمسی است. نام انگلیسی مریخ یعنی مارس (Mars) از خدای جنگ رومیان باستان گرفته شده است.

به دلیل ظاهر سرخ رنگ این سیاره، اغلب به آن “سیاره سرخ” نیز گفته می‌شود. سیاره مریخ یک سیاره خاکی است و جو نازکی دارد که بیشتر آن را دی اکسید کربن تشکیل داده است. این سیاره به دلیل شباهت‌هایی که به زمین دارد همواره مورد توجه محققان و کاوشگران بوده تا بتوانند نشانه‌ای از حیات را روی آن کشف کرده و یا حتی شرایط زیست انسان بر روی آن را بسنجند. در ادامه این مطلب از مجله دلتا با ۷ حقیقت جالب در مورد مریخ آشنا خواهید شد.

کوه المپوس سیاره مریخ

۱- چرا مریخ سرخ رنگ است؟

همان‌طور که گفتیم در بسیاری از فرهنگ‌ها به مریخ “سیاره سرخ” گفته می‌شود و علت آن هم کاملاً مشخص است. اما چرا این سیاره به رنگ قرمز دیده می‌شود؟ در جواب باید گفت در سطح این سیاره حجم انبوهی از یک ماده شیمیایی به نام اکسید آهن (زنگ آهن) وجود دارد که تمام سخره‌ها و خاک آن را پوشانده و علت سرخ رنگ بودن مریخ هم همین موضوع است.

۲- مریخ بسیار سرد است و قطب‌های یخی دارد

اگر به واسطه قرمز رنگ بودن مریخ فکر می‌کردید که این سیاره حتماً دمای بالایی دارد، سخت در اشتباهید. واقعیت این است که مریخ بسیار سردتر از کره زمین ما است و با اینکه دما در خط استوای آن ممکن است به ۲۰ درجه سانتیگراد بالای صفر برسد،‌ اما در قطب‌های شمال و جنوب آن دما تا ۱۴۰ درجه زیر صفر افت می‌کند که برای ساکنین کره زمین دمایی عجیب و غیرقابل تحمل است.

۳- بلندترین کوه منظومه شمسی

جالب است بدانید که بلندترین کوه منظومه شمسی در مریخ واقع شده است. این کوه آتشفشانی که المپوس (Olympus Mons) نام دارد، ۲۴ کیلومتر ارتفاع دارد و این یعنی ۳ برابر بلندتر از اورست است!

۴- جاذبه سیاره مریخ

نیروی جاذبه در مریخ بسیار ضعیف‌تر از جاذبه زمین است و از همین رو اگر روزی بتوانید پا بر روی این سیاره سرخ بگذارید (و البته زنده بمانید!) می‌توانید پرش‌هایی تا سه برابر چیزی که در اینجا تجربه می‌کنید، داشته باشید!

۵- تماشای دو ماه در شب!

اگر جزو کسانی هستید که شب‌ها از تماشا کردن ماه در آسمان لذت می‌برند، مریخ می‌تواند برایتان یک زیستگاه رویایی باشد. این سیاره دو قمر با نام‌های فوبوس (Phobos) و دیموس (Deimos) دارد که البته شکل ظاهری آن‌ها با ماه ما متفاوت است و به شکل کاملاً کروی نیستند.

قمرهای سیاره مریخ

۶- سفر به مریخ

هیچ انسانی تا به حال پا به سطح مریخ نگذاشته اما دانشمندان در تلاش برای شناخت بیشتر آن، تاکنون کاوشگرهای متعددی را به این سیاره سرخ ارسال کرده‌اند. اولین کاوشگر ارسال شده به مریخ Viking Landers نام داشت که در سال ۱۹۷۶ به سطح مریخ رسید. گفته می‌شود که در حال حاضر ۱۳ ربات فعال در سطح مریخ وجود دارد که مشغول جمع‌آوری و ارسال اطلاعات به زمین هستند.

۷- طول روز در مریخ

هر روز در مریخ ۲۴ ساعت و ۳۷ دقیقه به طول می‌انجامد که کمی بیش‌تر از طول شبانه‌روز زمین است. هر سال هم در این سیاره تقریباً دو برابر زمین یعنی ۶۸۷ روز است که این مسئله به علت مدار طولانی‌تر مریخ و سرعت کمتر آن در چرخش به دور خورشید است.

بیشتر بخوانید: برای مطالعه بیشتر مطلب «رعد و برق در جو مشتری» را بخوانید.